ท่าฟ้อนดาบของพ่อครูมานพ ยาระณะ

ท่าฟ้อนดาบของพ่อครูมานพ  ยาระณะ ศิลปินแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๘

๑.กระบวนท่าเริ่มต้น

-ออกด้วยท่าสางหลวง (ท่าสางวงเกวี๋ยน)  แล้ววางดาบลง ไหว้

-ท่าตบมะผาบเก้า  ขอพรแม่พระธรณี เขยาะก๋า ไล่ภัยไป สาวไหมแมงบ้ง ฟ้อนยุ่ม   เช้า สาย บ่าย ค่ำ

-ท่าจับดาบ ขึ้นดาบ   ท่าสางเกิ่ง    ติดก๋ะ

๒.กระบวนท่าฟ้อนดาบ

๒.๑ ท่าปรมะ

๒.๒ ท่าเกิ๊ดหาญ

๒.๓ ท่าต่างด้าม

๒.๔ ท่าบูชาตะวัน

๒.๕ ท่าหลดศอกข้ามดาบ

๒.๖ ท่าสีไคล

๒.๗ ท่าสีไคลปิ้น

๒.๘ ท่าดาบผางประทีป

๒.๙ ท่าต่อยด้าม

๒.๑๐ ท่าแฮ้งตากปีก

๒.๑๑ ท่าแซวซูดน้ำ

๒.๑๒ ท่าหมอกคลุมเมือง

๓.กระบวนท่าจบ

-ท่าลงดาบ

ท่าพิเศษ 

๑. เมื่อถึงท่าบูชาตะวันและท่าต่อยด้าม จะต่อด้วยท่าเขยาะก๋า เกี้ยวเกล้า คาบดาบ หวันแอว ตอกดาบ แทงดาบ ออกวงเกวี๋ยน ติดก๋ะ

๒. เมื่อถึงท่าดาบผางประทีป จะต่อด้วยท่าสูนเก๊าสูนป๋าย เขยาะก๋า เกี้ยวเกล้า คาบดาบ หวันแอว ตอกดาบ แทงดาบ ออกวงเกวี๋ยน ติดก๋ะ

หมายเหตุ

๑.      ให้อ่านออกเสียง “กำเมือง” ภาคเหนือ

๒.      รายละเอียดท่าฟ้อนจะมีมากกว่านี้ ท่าที่ระบุนี้เป็น “ชื่อท่า” หลักๆ เท่านั้น ส่วนการปฏิบัติจะมีรายละเอียดอีกมาก

๓.      เกือบทุกท่ามักจะมี “ท่าสางหลวง” เป็นท่าเชื่อมเสมอ และบางท่าจะมีท่า “ย่างสามขุม” และ “ติดก๋ะ” ด้วย

ผู้ช่วยศาสตราจารย์สมภพ เพ็ญจันทร์

๑๘  มกราคม ๒๕๖๒